GIMP'in Kurulması

Dijital resim çalışmalarımızı yürütebilmemiz için bilgisayarımızda serbest çizim ve boyama imkânı sunan bir yazılımın kurulu olması gerekir. Böyle yazılımlara resim işleme yazılımları (İng. image manipulation programs) adı verilir.

GIMP, İngilizce GNU Image Manipulation Program sözcüklerinden kısaltılmıştır. Açık kaynaklı, ücretsiz, genel amaçlı bir dijital resim ve fotoğraf işleme yazılımıdır. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere GIMP, dijital resimlerin hazırlanıp işlenmesi de dahil, çok geniş bir işlev gamına sahiptir. 

Açık kaynaklı, ücretsiz, genel kamu lisanslı (GPL) ve dijital resim çalışmalarımızda bütün ihtiyaçlarımızı karşılayacak imkânlara sahip bir yazılımdır. Dolayısıyla dileyen herkes GIMP​'i gönül rahatlığıyla bilgisayarına kurup dijital resim çalışabilir.

GIMP'in resmi Web sitesinin İnternet adresi http://www.gimp.org'tur En son GIMP sürümünün kurulum programını bu sitenin Downloads  sayfasından bilgisayarınıza indirebilirsiniz.

I. ADIM: GIMP'i bilgisayarımıza kuruyoruz

Kurulumu başlatmak için bilgisayarınıza indirdiğiniz kurulum programını, simgesine çift tıklayıp çalıştırın. Şekil 1'dekine benzer bir Hoş Geldiniz penceresi açılacak ve GIMP kurulumunuz başlayacaktır (Bkz. Şekil 1):

Şekil 1 GIMP kurulum programının Hoş Geldiniz ekranı.

Kururlum penceresinin sağ-alt kenarındaki Instal (Kur) düğmesine tıklayıp kurulumu başlatın ve ekranınızdaki talimatları izleyip GIMP'in kurulumunu tamamlayın.

Bilgisayarınıza kurulduktan sonra masaüstündeki simgesine çift tıklayıp GIMP 'i çalıştırın. Kurulum sonrası ilk başlatma biraz uzun sürecektir. GIMP, kurulum sonrası ilk defa çalıştırıldığında kullanıcı profili klasörünün oluşturulması da dahil bir dizi işlem gerçekleştirir.

GIMP açıldığında Şekil 2'dekine benzer bir görünümdedir:

Şekil 2 GIMP'i ilk başlattığınızda buna benzer bir görünümü olacaktır.

Şekil 2'deki ekran görüntüsünde ortada GIMP'in resim penceresi'ni görüyoruz. Dijital tuvalimiz resim penceresinde yer alır. Resim penceresinin üst kenarında GIMP'in menü çubuğu bulunur.

Resim penceresinin iki yanında iki pencere daha görüyoruz. Bunlar, aslında pek çok diyalog penceresini barındıran iki paneldir. Bu iki panele GIMP ile çalışırken en çok kullanacağımız diyalog pencerelerini yerleştiririz.

Soldaki panelde ayrıca GIMP'in Araç Kutusu bulunur. Araç kutusunda fırçamız, hava fırçamız, estompumuz, silgimiz ve diğer bütün dijital resim işleme araçlarımız yeralır.

GIMP 2.8'den itibaren GIMP'i tek pencere modunda kullanabiliriz. Tek pencere moduna geçmek için GIMP'in resim penceresindeki menü çubuğunda Pencereler ⇒ Tek Pencereli Kip komutunu tıklayın. GIMP tek pencereli moda geçecek ve siz bu ayarı değiştirinceye kadar tek pencereli modda kalacaktır. Şekil 3'te GIMP'in tek pencereli hâlini görüyoruz:

Şekil 3 GIMP'in tek pencereli hâli.

Kurulduktan sonra GIMP'i bir kere çalıştırıp kurulum işlemini tamamladık. Şimdi GIMP'i kapatıp GIMP Resim Stüdyosu'nu kurabiliriz.

II. ADIM: GIMP Resim Stüdyosu'nu kuruyoruz

Kısaca GPS de denilen  GIMP Resim Stüdyosu (GIMP Paint Studio), İspanyol Ressam Ramon Miranda ve ekibinin hazırladığı bir GIMP eklentisidir.

Neden böyle bir eklentiye gerek duyulduğuna gelince...

GIMP'te her ne kadar boya fırçası ve diğer boyama ve çizim araçları bulunsa da bunlar başlangıç seviyesinde gelmektedir. Oysa dijital resim çalışırken elimizin altında çok sayıda değişik fırçanın ve daha başka araçların hazır olması büyük kolaylık sağlar. Gerçekten de fırçaları, silgileri, ... her seferinde işimize yarayacak şekilde ayarlamak yerine elimizin altındaki hazır ayarlardan (İng. presets) işimize uygun olanı seçmek daha pratik olacaktır.

Gimp Paint Studio, bir Google-Code projesidir. Web sitesi http://code.google.com/p/gps-gimp-paint-studio/ İnternet adresindedir. Bu bu sayfadaki Downloads linkine tıklayıp indirme sayfasına gidebilir ve GIMP Paint Studio'nun son sürümünü bilgisayarınıza indirebilirsiniz.

Aşağıda Şekil 4'te GIMP Paint Studio'nun indirme sayfasını görüyoruz:

Şekil 4 GIMP Paint Studio'nun indirme (download) sayfası.

Şekil 4'te kırmızı dikdörtgen içine aldığım zip dosyalarını sırayla bilgisayarınıza indirip kaydedin. Bu dosyalardan GPS_2_0_final.zip dosyası, esas GPS arşividir. GPS_extras.zip dosyası ise GPS 2.0 için bir kaç ekstrayı içerir.

Dosyaları bilgisayarınıza indirdikten sonra zip arşivlerindeki klasör ve dosyaları açmanız (indirdiğiniz zip dosyalarını "unzip" yapmanız) gerekir.

GIMP Paint Studio 2.0 paketi açıldığında Şekil 5'teki gibi olur:

Şekil 5 GIMP Paint Studio'nun açılmış hâli.

GPS_extras.zip dosyası da açıldığında Şekil 6'da görüldüğü gibi olur:

Şekil 6 GIMP Paint Studio ekstralarının açılmış hâli.

GIMP Paint Studio bir kere açıldığında sıra bu eklentiyi GIMP'e kurmaya gelecektir. Yazık ki, GPS'in bir kurulum programı yoktur. Bu nedenle onu GIMP'e bizzat kurmamız gerekir.

Şimdi Windows Gezgini (Windows Explorer) penceresinde açık durumdaki Gimp Paint Studio eklentisinin bütün klasörlerini seçelim (Ctrl+A). Sağ-tık menüden Özellikler (Properties) komutunu verelim. Açılan özellikler diyalog penceresinde salt okunur (read only) onay kutusunu işaretli duruma getirelim. Tamam (OK) düğmesini tıklayıp özellikler diyalog penceresini kapatalım.

Aynı şekilde, GPS_extras klasöründeki klasörleri de seçip salt okunur yapalım.

Böylelikle Gimp Paint Studio eklentisindeki bütün dosyaları salt okunur yaptık. Nedenine gelince: GIMP'te çalışırken Gimp Resim Stüdyosu içindeki ayarları yanlışlıkla değiştirebilir, hazır ayarları silebiliriz. Dosyalar salt okunur olduğundan GIMP, bizim bu değişikliklerimizi ilgili dosyalara yazamaz ve dosyaları silemez. Böylece Gimp Paint Stüdyo'muz daima orijinal hâliyle kalır.

Bu minik rötuşun ardından şimdi eklentimizi GIMP'e kurabiliriz.

Kullanıcı profili klasörü (İng. user profile folder), Microsoft Windows işletim sistemlerinde işletim sistemi tarafından tanımlanan ve yazılımların, içinde kullanıcılarının ayarlarını sakladıkları bir sistem klasörüdür.

Kullanıcı profili klasöründeki GIMP klasörünün adresi Windows XP'de şu şekildedir:

C:/Document and Settings/[kullanıcı adınız]/.gimp-2.8

Söz konusu klasörün İngilizce Windows 7'deki tam adresi şöyledir:

C:/Users/[kullanıcı adınız]/.gimp-2.8

Nihayet, kullanıcı profili klasöründeki GIMP klasörünün adresi Türkçe Windows 7'de aşağıdaki gibidir:

C:/Kullanıcılar/[kullanıcı adınız]/.gimp-2.8

NOT: Adreslerdeki C:, Windows'un kurulu olduğu sabit diskinizi gösterir. Sizin Windows'unuz bilgisayarınızdaki başka bir sabit diskte ise C: yerine sabit diskinizin adını yazmanız gerekir. Aynı şekilde, [kullanıcı adınız] ifadesini de kendi kullanıcı adınızla değiştirmelisiniz.

Şimdi Bilgisayarım penceresini açın ve burada GIMP'in kullanıcı profili klasörüne geçin. Şekil 7'dekine benzer bir görünümle karşılaşacaksınız:

 Şekil 7 GIMP'in kullanıcı profili klasörü.

Şimdi GIMP Paint Studio eklentisinin bulunduğu klasör penceresini açın. Ya da açıksa bu pencereye geçin. Windows'ta açık pencereler arasında geçmek için Alt+TAB klavye kısayolunu kullanabilirsiniz.

I: GPS fırçalarını GIMP'e kopyalayın

• GIMP Paint Studio penceresinde fırçalarınızın bulunduğu brushes klasörüne girin (klasörün simgesine çift tıklayın). Klasördeki GPS-Brushes klasörünü tıklayıp seçin ve kopyasını alın (Ctrl+C).
• GIMP'in kullanıcı profili klasöründeki brushes alt klasörüne girin. Şimdi Ctrl+V tuş ikilisiyle az önce kopyaladığınız klasörü bu klasöre yapıştırın.

II: GPS gradyanlarını GIMP'e kopyalayın

• GIMP Paint Studio eklentisinin bulunduğu klasör penceresine geçin (Alt+TAB).
• Gradyanların bulunduğu gradiens klasörüne girin. Klasördeki GPS-Grad klasörünü tıklayıp seçin ve kopyasını alın (Ctrl+C).
• GIMP'in kullanıcı profili klasöründeki gradients alt klasörüne girin. Şimdi Ctrl+V tuş ikilisiyle az önce kopyaladığınız klasörü bu klasöre yapıştırın.

III: GPS paletlerini GIMP'e kopyalayın

• GIMP Paint Studio eklentisinin bulunduğu klasör penceresine geçin (Alt+TAB).
• Paletlerin bulunduğu palettes klasörüne girin. Klasördeki GPS-Pal klasörünü tıklayıp seçin ve kopyasını alın (Ctrl+C).
• GIMP'in kullanıcı profili klasöründeki palettes alt klasörüne girin. Şimdi Ctrl+V tuş ikilisiyle az önce kopyaladığınız klasörü bu klasöre yapıştırın.

IV: GPS desenlerini GIMP'e kopyalayın

• GIMP Paint Studio eklentisinin bulunduğu klasör penceresine geçin (Alt+TAB).
• Desenlerin bulunduğu patterns klasörüne girin. Klasördeki GPS-Pat klasörünü tıklayıp seçin ve kopyasını alın (Ctrl+C).
• GIMP'in kullanıcı profili klasöründeki patterns alt klasörüne girin. Şimdi Ctrl+V tuş ikilisiyle az önce kopyaladığınız klasörü bu klasöre yapıştırın.

V: GPS hazır ayarlarını GIMP'e kopyalayın

• GIMP Paint Studio eklentisinin bulunduğu klasör penceresine geçin (Alt+TAB).
• Hazır ayarların bulunduğu tool-presets klasörüne girin. Klasörde bulunan bütün klasörleri seçin (Ctrl+A) ve kopyalarını alın (Ctrl+C).
• GIMP'in kullanıcı profili klasöründeki tool-presets alt klasörüne girin. Şimdi Ctrl+V tuş ikilisiyle az önce kopyaladığınız klasörleri bu klasöre yapıştırın.

V: GPS hareketlerini GIMP'e kopyalayın

• GIMP Paint Studio eklentisinin bulunduğu klasör penceresine geçin (Alt+TAB).
• Hareketlerin bulunduğu dynamics klasörüne girin. Klasörde bulunan bütün klasörleri seçin (Ctrl+A) ve kopyalarını alın (Ctrl+C).
• GIMP'in kullanıcı profili klasöründeki dynamics alt klasörüne girin. Şimdi Ctrl+V tuş ikilisiyle az önce kopyaladığınız klasörleri bu klasöre yapıştırın.

VI: GPS ekstralarını GIMP'e kopyalayın

• GPS ekstralarının olduğu klasör penceresini açın.
• dynamics alt klasörüne girin. Buradaki bütün klasörleri Ctrl+A tuş ikilisiyle seçin ve Ctrl+C tuş ikilisiyle kopyalarını alın.
• GIMP'in kullanıcı profili klasöründeki dynamics alt klasörüne girin. Şimdi Ctrl+V tuş ikilisiyle az önce kopyaladığınız klasörleri bu klasöre yapıştırın.
• GPS ekstralarının olduğu klasör penceresine geçin  (Alt+TAB).
• tool-presets alt klasörüne girin. Buradaki bütün klasörleri Ctrl+A tuş ikilisiyle seçin ve Ctrl+C tuş ikilisiyle kopyalarını alın.
• GIMP'in kullanıcı profili klasöründeki tool-presets alt klasörüne girin. Şimdi Ctrl+V tuş ikilisiyle az önce kopyaladığınız klasörleri bu klasöre yapıştırın.

DİKKAT: GIMP Resim Stüdyosu'nun daha yeni bir sürümünü kurmadan, eğer kuruluysa önceki sürümüne ait dosya ve klasörleri GIMP'in kullanıcı profili klasöründeki brushes, gradients, palettes, patterns, tool-presets, dynamics alt klasörlerinden silmeniz gerekir.

GIMP'in başlangıç ekranı resminin belirlenmesi

GIMP açılırken bir başlangıç ekranıyla (İng. splash screen) bizi karşılar. GIMP'in esnek yapısı, yine biz GIMP kullanıcılarının hizmetindedir: Başlangıç ekranının arkaplan resmini değiştirebiliriz.

Az önce GPS'i kurarken tanıdığımız GIMP'in kullanıcı profili klasöründe bir de splashes klasörü vardır (Bkz. Şekil 7). İşte bu klasörün içinde bir tek resim dosyası bulunur. GIMP, açılış ekranında bu resmi gösterir. Bu klasörde sadece bir resim dosyası olmalıdır. Onun yannda ikinci bir dosya bulunursa GIMP, öntanımlı açılış ekranıyla başlar.

GPS'in indirme sayfasında Şekil 4'te mavi dikdörtgen içinde gördüğümüz .zip dosyasında GPS ekibinin hazırladığı bir dizi başlangıç resmi vardır. Şekil 8'de bu zip arşivinin açılmış hâlini görüyoruz:

Şekil 8 GPS ekibinin hazırladığı başlangıç ekranı resimleri seti.

Şimdi bu resimlerden beğendiğiniz bir tanesini, dosyayı seçtikten sonra Ctrl+C tuş ikilisiyle kopyalayın ve GIMP'in kullanıcı profili klasöründeki splashes alt klasörüne Ctrl+V ile yapıştırın.

Böylece GPS 2.0 kurulumunu da tamamladık.

GIMP ve GPS (GIMP Resim stüdyosu eklentisi) bilgisayara ilk kurulduğunda dijital resim çalışmak için henüz hazır değildir. Bir dizi ayar yapılması gerekir. Bu ayarlardan sonra dijital resim stüdyomuz, tüm imkânlarıyla hizmete girecektir.

Bir sonraki yazıda buluşmak üzere...